



Internet üzerindeki kaynakları sorgulamak ve aradığımız bilgilere ulaşmak için kullandığımız Web üzerindeki tarama mekanizmaları a) Konu Katalogları (Subject Catalogues) b)"Web Search Engine" (Arama Motoru) şeklinde iki türlüdür. Yüzlerce değişik Arama Motoru ve Konu Rehberi (Kataloğu) Servisi vardır. Aslında, Web üzerindeki "bilgiye ulaşma ve onu alma" yollarını üç gruba ayırmak mümkün :
- Konu rehberlerine göre bilgilerin sınıflandırıldığı ve sorgulamanın birtakım konu başlıklarından yararlanılarak yapıldığı sistemler. Konu katalogları ile bilgi sınıflamasında genellikle, alfabetik, kronolojik, içerik (bilimsel, sosyal, politik, oyun vb gibi global içerik ler katalog olarak seçilir), bölgesel, vb gibi kriterler göz önüne alınır ve bilgiler olabildiğince esnek bir yapı içinde kataloglara bölünür. Bu tip arama sistemleri, konu başlıklarından alt başlıklara, oradan da aradığımız bilgilere ulaşmamızı sağlarlar. Aynı zamanda bunların çoğunda, kataloglar içinde verilen bir anahtar kelimeye ya da diğer bazı kriterlere göre sorgulama yapmak ta mümkündür.Bu sistemlerin oluşturulması, konulara göre gruplama gerektirdiği için birhayli insan gücü gerektirebilir.
- İkinci gruba giren arama sistemleri, bir çok domaindeki bilgi kaynaklarını (web sayfaları) otomatik bir şekilde tararlar ve birtakım indeksler oluştururlar. Bu indeksler üzerinden sorgulama ise, seçilen bazı anahtar kelimeler ve bazı yardımcı unsurlardan yararlanılarak yapılır. Bu tip sistemlere "Search Engine" (Arama Motoru) denir. Arama motorlarının iki işlevi var : (1) veri toplamak, (2) sorgulama mekanizmaları sunarak, bu veriler üzerinde arama yapılmasını sağlamak. Veri toplama işi, Wanderer, Spider, Harvest, Pursuit vb gibi otomatik robot sistemler ile, çeşitli web, gopher, ftp siteleri arasında gezinerek ve buralardaki kaynakları tarayarak olur.
- Sorgulama mekanizmaları kısmında ise doğrudan, "aradığı bir bilgiye ulaşmak isteyen kişi" nin, toplanan veriler üzerinde sorgulama yapabilmesini sağlayan kullanıcı arayüzleri ve üzerinde hızlı sorgulama yapılabilecek data base sistemleri vardır. Burada, kullanıcı, seçtiği bazı anahtar kelimelere uyan bilgileri kolayca tarar ve web arayüzü içinde aradığı bilgilerin buluduğu site adresleri arasında gezinerek (navigate) aradığı bilgiye ulaşmaya çalışır. Arama Robotları, günümüzde en çok kullanılan arama sistemleridir. Temel işlevi bir "Arama Motoru" olan sistemlerin çoğu, ilk grupta gördüğümüz "konu kataloğu sınıflaması" seçeneğini de kullanıcılarına sunarlar. Bu tip sistemlere girildiğinde, ilk önce, anahtar kelimeleri yazabileceğimiz bir alan karşımıza çıkar. Buraya ilgili kelimeleri girip sorgulama yaparız. Sorgulama alanına girilen anahtar kelimeler (AND, OR, NOT, NEAR, ALIKE) gibi mantıksal işlemlere, parantezler kullanarak gruplama işlemlerine vb tabi tutulabilirler. Bazı sistemlerde sorgulama Web ya da Usenet'e yönlendirilebilir. Genel olarak, bir sorgulama sistemini kullanmadan önce, kullanımla ilgili detaylarda biraz kafa yormakta yarar var.
- Üçüncü bir grup, pek çok Arama Motoru Servisini aynı sayfada size sunan servisler olarak (All in One). Bunlardan bazıları, sorguları birden çok sorgulama servisinde işletip sonucu birleştirerek size verebilmektedir. Bazıları ise aradığınız konuya en uygun arama motorlarını, gelen sonuçları değerlendirerek, size listelemektedirler.
Başlıca arama motorları şunlar;
Yahoo,Web Virtual Lib,GNN,Magellan,Albert,Excite,Info Seek,Point,Alta vista,GoogleLycos,Meta Search...vb.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder