hermetik trofo

re
rezerve tanklı trafoların resmi yukarıda gösterilmiştir

hermetik trofolar rezerve tankı olmayan bir trofodur bu trofo recine edilmiştir içerisinde yag vardır herhangibir bakıma ihtiyac duyulmazlar sadece baglantı yapıldıgı yerde sadece izalatörleri temizlemek gerekiyor başka herhangibir işlem yapılmasına ihtiyac olmayan bir trafodur diger bir özelligide rezerve tanklı trafolardan ebatları daha kücüktür örnegin rezerva tanklı trafo gücü 160kv oldugunda 990kg hermetik trofo ise aynı güçte yani 160 kv 900 kg 630 kv ise hermetik trafonun agırlıgı 2050 kg iken rezerve tanklı trafonun agırlıgı 2375kg agırlık ve ebat farkı güç arttıkca artıyor rezerve tanklı trafolardan diger bir özelligide insanlara zararı yok acık havada veya insanların fazla oldugu yerledede kullanıla bilir insanlara zararı olmaz fakat rezerve tanklı trafolar ise sargılarında herhangibir delinme oldugu zaman aşırı derecede ses ve ateş cıkartır cevresine zehirli gaz yayar buda cevre ve insan saglıgına zararlı bu yüzden rezerve tanlı trofolar yerden yüksek demir direk üzerine yada betonla örülmüş bina içerisine konulurlar hermetik ve rezerve tanklı trafolarda baglantıları oldukça sıkı olmalıdır cünki ark sonucu iki trafoda kullanılamaz hale gelebilir ve maddi hasara yol aca bilir hermetik trofolarda kayıplar oldukca azdır verimi neredeyse %99'a kadar cıkmaktadır ama rezerve tanklı trofolarda ise %90'a kadar düşmektedir rezerve tanklı trofolarda havayı ve nemi temizlemek için jilikajel kullanılır bu jel havadaki nemi tam temizliyemez ve degişimi çok zordur fakat hermetik trofoda böyle bir sistem yoktur hermetik trafo yapılırken içerisindeki nem va hava alınmıştır

FPR GÖZLÜK İLE 3D GÖZLUK İZLMEME AVANTAJLARI

Polarize lensler kullanılarak ya

pılmış olan bu gözlük çeşitleri genellikle sinema sektöründe kullanılmaktadır. Lcd, Tv gibi evlerimizde kullandığımız ekranlarda sonuç oluşturmamaktadır. Görüntü 2 ayrı şekilde gözlüğüe yansır. Genellikle sol kısımdan gelen görüntü yatay, sağ kısımından gelen dikey olarak gelir, ve polarize edilmiş lensler bu görüntüleri geçirgenliğe göre gözümüze yansıtır. Sonuçta 3D görüntüler elde edilmiş olur. Ancak bu tip gözlükler biraz önce bahsettiğimiz gibi sinemalarda kullanılmaktadır. Tamamen karanlık bir ortam, Gümüş kaplamalı perde vFPR gözlüğü bir sağ ve bir de sol göz için yansıtılan iki sahneyi alıp beyine gönderir. SG gözlüklerde ise çalışma prensibi ,bir frekans ile değişimli olarak yansıtılan iki ayrı sahneyi gözlüğün iki ayrı camına aynı frekans ile gönderiyor.

FPR GÖZLÜK

FPR gözlüğü bir sağ ve bir de sol göz için yansıtılan iki sahneyi alıp beyine gönderir. SG gözlüklerde ise çalışma prensibi ,bir frekans ile değişimli olarak yansıtılan iki ayrı sahneyi gözlüğün iki ayrı camına aynı frekans ile gönderiyor.

DTS İLE AC3 SES FORMATLARI ARASINDAKİ FARKLAR

AC3 diğer adıyla DOLBY DİJİTAL ses formatıdır.Dosya içerisine altı kanallı ses dosyasına kadar bilgi bulunabilir.Subwoofer dahil 5+1 kanal bulunur.Quick Time Player veya Media Player ile açılabilir.
DTS(DİGİTAL THEATER SYSTEMS) Dolby Digitale benzer bir ses sıkıştırma formatıdır.Daha az sıkıştırma uygulaması nedeniyle genelde DTS formatının AC3 formatından daha iyi ses verdiği söylenebilir.Ama bazı kaynaklarda aralarında hissedilebilir bir fark olmadığını söylemektedir.
DTS diskler stüdyolardan alınan lisans ile sadece DTS firması tarafından üretilmekte ve genellikle ses profesyonelleri için özel parçalar olarak kabul edilmektedir...

BLACKBERRY 9900

BlackBerry 9900 Özellikleri

MARKA MODEL

Marka : Blackberry

Model : bold touch9900

ŞEBEKE

Gsm şebeke: 3g , edge , gprs , gsm ,

Sevis : 850 900 1800 1900

BAGLANTILAR

Bluetooth : v2,1 with A2DP

Kızılötesi . Hayır

USB : Evet Micro USB v2,1

Faks veri . Evet

EKRAN

Renkli ekran . bilinmiyor

Boyutlar . 71 1mm mm

Çözünürlük : 640.480 piksel

Dış ekran : Hayır

BELLEK

Dahili bellek : 8gb

Hariçi bellek : 32gb

Bellek kartı yuvaları : 1

TEMEL ÖZELLİK

Pil : standart

Bekleme süresi : Bilinmiyor

Konuşma süresi : bilinmiyor

ARAMA

Titreşim : evet

Foto ID :evet

Melodiler : mp3

KAMERA

Kamera : evet

Megapiksel :  5 Megapiksel

Dijital zum : yes

Optik zum : evet

Flaş . evet

Video kaydı . evet

İkinçi (dahili) kamera . hayır

MESAJ

SMS : evet

MMS .evet

Eposta : evet

ÖZELLİKLER

Melodi ekleme : evet

Ajanda fonksiyonlar .:bilinmiyor

Görüntülü görüşme : evet

FORMAT

Agırlık : 130 g

Boyutlar : 115.66.10.5 mm

MOTOROLA 4G

Motorola 4G Teknik Özellikleri

*Android 2.2 işletim sistemi+Moto Blur ara yüzü (Android 2.3'e güncelenebilecek)
*Nvidia Tegra 2 yongası (1GHz hızında çift çekirdekli işlemci)
*1GB RAM
*4-inç'lik QHD çözünürlüğün de (960*540) kapasitif formda çoklu dokunmatik ekran (24-bit renk desteği)
*117.75*63.5*10.95mm; 135gr
*16GB dahili hafıza+micro SD üzerinden harici hafıza takviyesi
*HD (720) çekim destekli 5MP arka kamera+VGA çözünürlüğün de ön kamera
*Wİ-Fİ bluetooth, 4G bağlantısı;GPS
*Ön yüklü google servisleri, sosyal ağ siteleri ile bütünleşik yapı
*HDMI çıkışı, DLNA desteği, akselerometre, yakınlık ve ışık algılayıcıları, dijital pusula, gürültü engelleyici ek mikrofon HTML5 desteği,parmak izi girişi güvenlik önlemi
*9 saate kadar konuşma ve 10 güne kadar da bekleme süresi vaat eden 1920 mAh kapasiteli batarya

Motorolanın bu yılın başında tanıttığı o tarih itibari ile dünyanın çift çekirdekli işlemci ile gelen ilk telefonu olma özelliği taşıyan amiral gemisi ATRİX  4G, önümüzde ki ay içerisin de ülkemizde satışa sunuclacaktır.Ülkemize gelmekte olan bu telefonun fiyatı tahmini olarak 1.250 tl cüvarında satışa sunulacağı tahmin ediliyor.

WİRSELES NEDİR?

Wirseless fidelity kelimelerinin ilk iki harfinin kullanılarak ortaya çıkartılmış bir kısaltma wi-fi .Basitçe kablosuz network demek. İnternette herhangi bir koblolu bağlantınız olmadan otel odasındaki yataktan ,odanızdaki koltuktan ,seminer salonuzdaki bulunduğunuz yerden kablosuz internete erişiminizi sağlar.

WİRSELES ŞİFRELERİ KIRILIRMI ?

Wepin çözmesi gereken üç temel öğe vardır.Bunlar;

-KİMLİK DOĞRULAMA(Authentication)

-GİZLİLİK(Privacy)

-BİLGİ DEĞİŞTİRME KONTROLÜ(Messaage Modification Control)

Bunun harici aslında çözülmesi gereken Cevap Kontrolü (Replay) ,Erişim Kontrolü,Anahtar Dağıtımı ve Korunması konularına ise wep hiç girmemiştir.

Civardaki ağları tespit etmek için;

Windovs aslında en eski ve en güzel wardriving araçlarından biridir.Ek olarak isteyenler için MiniStumber da Pocket PC’ler de çalışır.

Netstumber’i civarındaki AP’leri bulmak için kulanacağız.Netstumber bir aktif tarayıcıdır yani civara probe requestleri gönderir ,dolayısıyla tespit edilebilir.

Tabii ki civardaki şifresiz kablosuz ağların yüzlerce olduğunu düşnürseniz bu tip bir şeyi tespit edilebilmesi mili piyango yu kazanmanıız gibi bir şey olur. İkinci olarak bu kanunlara aykırı veya suç içeren bir durumda değildir.

Netsktumbler çok basit bir program ve şu an ki sürümü (0.4.0) bir çok kartla sorunsuz şekilde çalışır(RF modu istemediğinden ve paket dinleme yapamadığından dolayı donanım desteği çok geniş)

Programı kurduktan sonra açınca zaten varsayılan kartınız ile çalışmaya başlayacak ve hemen civardaki AP’leri tespit edecektir.

AİRODUMP

Daha önceden de belirttiğimiz gibi Kismet ile paket toplayabilirsiniz ancak airodump bu işlem için çok daha pratiktir.

Airodump’ı yükledikten sonra daha önceden bulduğunuz AP’nın çalıştığı kanalda airodump’ı çalıştırın

Airodump Parametreleri;

1)

Hangi wirseless adepter ile kullanacağınız .Yani bilgisayarınızdaki kablosuz ağ birimi

2)(a/o)

Wireless adapter’in chipseti

o:Hermes/Realtek

a:Aironet /Atheros

Eğer diğerse parametre olarak ne verdiğiniz fark etmiyor.

3)(0-14)

Hangi kanal yada kanalları dinleyeceği 0 verirseniz tüm kanalları dinlemeye alacaktır.

4)

Paketlerin yazılacağı dosyaların başlangıç ismi

5) opsiyonel

Eğer 1 yaparsanız sadece IV ‘leri yazacak .Eğer sadece şifre kırmak istiyorsanız bunu seçebilirsiniz.

Tüm paketleri toplayarak daha sonradan şifreyi kırabilir ve bu paketleri de bulduğumuz şifre ile açabilir ve analiz edebiliriz.

Bizim örneğimizde şu şekilde çalıştırıyoruz;

C:/Airodump.exe 14 a 13 FM_APIVleri y

AİRCRACK

Aircrak peket toplama için kullandığımız ‘’airodump’’ın geliştiricisinden , çok kısa bir sürede ve az paketle sonuca ulaşılabiliyor.

Tek yapmamız gereken topladığımız paketleri ona vermemiz.

Cidddi sorunlardan biri kaç bit şifreleme kırmamız gerektiğini bilmiyor olmamız.Çünkü WEP şifresinin 64bit mi 128bit mi olduğunu elimizdeki şifrelenmiş paketler ile tespit edemiyoruz.

Bu yüzden eğer bilgimiz yoksa en iyisi önce 64 ile deneyip daha sonra 128bit olarak kırmayı denemek olacaktır.

Örnek kullanımı şu şekilde olabilir;

C:/airrack.exe-a 1 -n 128*.ivs (bu komuta göre 128 bitlik bir wep şifresini bütün kayıtlı ivs uzantılı paket dosyalarını inceleyerek kıracağız şifrelemenin 64 bit olabilme ihtimaline varsayarak ilk denemede şifre çözemedi isek 128 bit denemede fayda var.)

-a Parametresi kırılacak şifrenin WEP şifresi olduğunu belirtiyor ,

-n Parametresi ise kaç bitlik bir şifre olduğunu

En sondaki *.ivs parametresi ise o klasördeki tüm ‘’.ivs’’ uzantılı dosyaların kırılacağını belirtiyor.Önemli olan bir önceki paket toplama işleminde üretilen dosyaları vermeniz.

Aynı şekilde eğer sırf IV’Leri değil tüm paketleri yazdıysanız *.cap dosyalarınızı da verebilirsiniz.

Kısa bir süre sonra şifre kırılmış olacaktır.

Karşınıza birden fazla cihazdan toplanan paketler gelebilir bu durumda ilgili AP’yı seçmeniz gereklidir. Zaten ilgili AP’nin MAC adresini daha önceki Kismet /Netstumber bilgimizden dolayı biliyoruz.Aşağıdaki resimde bu durumun bir örneğini görebilirsiniz.

birden fazla cihazdan IV toplamsı sonucunda çıkan sorgu ekranı

Eğer tek bir sonuç çıkarsa airrcrak otamatik olarak kırma ekranına gececektir

128 bit WEP şifresi kırılma işlemi tamamlandı

iPAD 2

İpad 2 Teknik Özellikler

Boyut ve Ağırlıklar

. Yükseklik: 9.50 inç (241.2 mm )

. Genişlik: 7.31 inç ( 185.7 mm )

. Derinlik: 0.34 inç (8.8 mm )

. Ağırlık: 1.33 pounds ( 601 gram )

Hafıza

. Wi-Fi Modeli: 16 GB, 32 GB, 64 GB

. Wi-Fi + 3G Modeli: 16 GB, 32GB, 64 GB

Kablosuz ve Hücresel

. Wi-Fi Modeli: Wi-Fi ( 802.11a/b/g/n) ve Bluetooth 2.1 + EDR teknolojisi

. Wi-Fi + 3G Modeli: Wi-Fi + 3G model: UMTS/HSDPA/     HSUPA ( 850, 900, 1900, 2100 MHz); GSM/EDGE (850, 900, 1800, 1900 MHz

. Wi-Fi + 3G for Verizon model: CDMA EV-DO Rev.A ( 800, 1900 MHz ) Sadece veriler.

. Wi-Fi ( 802.11a/b/g/n)

.Bluetooth 2.1+ EDR teknolojisi

. Şebeke: Sadece 3G Modeli: AT&T ve Verizon ( Amerika için)

Ekran

. 9.7 inçlik ( köşeden köşeye) LED-IPS teknolojisine sahip aydınlatmalı parlak geniş ekran Multi-Touch ekran

. 1024x768 pixel çözünürlük. İnç başına 132 pixel

. Parmak izine dayalı pixel çözünürlüklü ekran

. Aynı anda çoklu dil ve karakter görüntüleme desteği

İşlemci

. 1GHz çift çekirdekli Apple A5 özel tasarlanmış, yüksek performanslı, düşük güç sistemli çip

Kamera, Fotoğraf ve Video Kayıt

. Arka kamera: HD ( 720p) ses ile saniyede 30 kere video kaydı;5x dijital zoom ile kamera

. Ön kamera: Video kaydı, VGA 30 kareye kadar saniyede ses; VGA kalitesinde kamera

. Video veya fotoğraflar için pozlama kontrolü için dokunma

. Fotoğraf ve videolara Wi-Fi üzerinden konum ekleme

Güç ve Pil

. Wi-Fi Modeli

. Dahili 25 watt saatlik şarj edilebilir lityum polimer pil

. 10 saate kadar Wi-Fi ile web de sörf, video izlemek veya müzik dinlemek

. Güç adaptörü veya USB üzerinden bilgisayar sisteminden şarj

. Wi-Fi + 3G Modeli

. Dahili 25 watt saatlik şarj edilebilir lityum polimer pil

. 10 saate kadar Wi-Fi ile web de sörf, video izlemek veya müzik dinlemek

. Güç adaptörü veya USB üzerinden bilgisayar sisteminden şarj

. 9 saate kadar 3G veri ağı kullanarak web de sörf

Girişler / Çıkışlar

. Wi-Fi Modeli

. 30 pin dock bağlantı portu

. 3.5 stereo kulaklık girişi

. yerleşik hoparlör

. Mikrofon

. Wi-Fi 3G Modeli

. 30 pin dock bağlantı portu

. 3.5 stereo kulaklık girişi

. Yerleşik hoparlör

. Mikro Sim Kart Tepsisi (Wi-Fi + 3G Modeli için )

. Mikrofon

Sensörler

. 3 eksenli jiroskop

. İvme ölçer

. Ortam ışığı sensörü

Konum Servisi

. Wi-Fi Modeli

. Wi-Fi

. Dijital Pusula

.Wi-Fi + 3G Modeli

. Wi-Fi

. Dijital Pusula

. Yardımcı GPS

. Hücresel veri ağı

Ses Oynatma

. Frekans tepkisi: 20 Hz ile 20.000 Hz aralığında

. Desteklenen ses formatları: HE-AAC ( V1 ve V2), AAC ( 8 ile 320 kbps aralığında), korumalı AAC (iTunesStore),(8 ile 320 kbps), MP3, MP3 VBR, Audible (kodlama 2,3 ve 4 sesli gelişmiş ses, AAX ve AAX +), Apple kayıpsız, AIFF ve WAV

. Kullanıcı tarafından ayarlanabilen maksimum ses sınırı

. Dolby digital 5.1 surround ses geçişini Apple dijital AV  adaptörü

TV ve Video

. Video yansıtma ve video çıkış desteği: Apple Dijital AV Adaptörü veya Apple VGA adaptörü ile 1080p kadar

. 576p ve 480p Apple Komponent AV kablosu ile de Video çıkışı desteği; Apple Kompozit AV kablosu 576i ve 480i ile

. Video formatları:..H.264 video kadar 720p, 160 Kbps, 48 kHz, ses kadar AAC-LC stereo ses ile ikinci, ana göster seviyesi 3,1 saniyede 30 kare video mp4 ve mov dosyası biçiminde, MPEG..2.5 Mbps’e kadar, 480 piksel, saniyede 30 kare, AAC-LC simple profile ses ile kanal, 48 kHz, ses başına 160 Kbps mp4 640 4 video, ve mov dosyası biçiminde, hareket jpeg (m-jpeg) 35 Mbps, 1280 720 piksel, saniyede 30 kare,ulaw ses, PCM stereo ses.avi dosya biçimi

Erişilebilirlik

. Kapalı başlığıyla içeriği oynatımı desteği

. VoiceOver ekran okuyucu

. Tam ekran büyütme

. Siyah üzerinde beyaz ekran

. Mono ses

İPHONE 4S ÖZELLİKLERİ

İPHONE 4s

Apple, iphone modeli yerine iphone 4’ün daha hızlı ve iyileştirilmiş modeli olan iphone 4s i tanıttı.Yani modelde dışarıdan balkıdığında iphone 4 ile arasında fazla bir fark yok.

Özelliklerine bakacak olursak;

-Çift çekirdek,A5 işlemci.

-Pil tüketimi iphone 4 e kıyasla %10 daha düşük.

-8 MP kamera bulunuyor.

-HD kalitede video kaydedici bulunmaktadır.

-Veri alışverişini 2 anten üzerinden yapmaktadır.

-İnternet dowland hızı iphone 4 e kıyasla 2 katına çıkmaktadır.

-iphone 4 serisinde sim kart yuvası bulunmadığı için ülkemizde kullanılamıyordu.İphone 4s’te ise sim kart yuvası bulunduğu için kullanılabiliyor.

-Ağırlığı 140 gramdır.

-Görüntülü konuşma bulunmaktadır.

-Siyah ve beyaz olmak üzere 2 renkte üretilmektedir.

--Fiyatları ise 649$ olarak belirlenmiştir.

SATA (SERİAL  ATA – Seri Disk Bağlantısı )

                IDE ve SCSI mantığı kişisel bilgisayarlara uyarlanmış halidir. Önceki standart olan Paralel ATA (Paralel Bağlantı ) üzerinde önceki bölümde bahsedilen Ultra ATA tekniği ile IDE standart veri transfer hızının ( 33 MB/Sn ) üzerine çıkabilmişlerdir. Eklenen CRC ( Cyclical Redundancy Check ) hata kontrolü ile yazılan verinin kontrol edilerek doğru yazılması sağlanmıştır. Ultra ATA 133 ile üst sınır olan 133 MB/Sn kapatisesine ulaşılmış olsada çoğunlukla ATA100 kullanılmaktadır.

                SATA temel olarak üreticilerin 600MB/Sn teorik veri işleme kapasitesine rağmen bunu garanti edemiyorlar. Ancak 150 MB/Sn garanti ediliyor.

                                                               SATA GİRİŞLERİ

                SATA ile getirilen yenilik ve avantajları sıralarsak:

                -40 yada 80 damarlı IDE kablo bağlantılarını yerini 7 pinli daha ince bağlantılı kablosu aldı. Böylece kabloların oluşturduğu karmaşa ortadan kalkarak kasa içerisinde ki boş hacim arttı ve hava sirkulasyonu kolaylaştı.

                -IDE denetiminin Master-Slave ayrımına dayalı 4 disk desteği ile birlikte Jumper ayar gereksinimi SATA  ile ortadan kalkmış oldu. Mevcut ana kartlarda çoğunklukla 2 adet SATA ve 2 adet IDE bağlantı noktası yer almakta. Ancak bazı firmaların ürettikleri ana kartlarda 4 adet SATA bağlantı noktası kullanılmaya başlandı.

olduğundan performans artışı belirgindir.Bunu  en belirgin olarak İmaj dosyasını geri yüklemesi ile rahatlıkla görebilirisiniz.

                -SATA dönüştürücüleri ile IDE diskler SATA disk gibi kullanılabilmektedir.

                -özellikle sunucu bilgisayarda kullanılmak üzere daha daha fazla bant genişliğine sahip SATA II arabirimi de tıpkı SATA 1 gibi yüksek bir bant genişliği vaat ediyor  ve bu yüzden optik ürünlerde ve veri depolama ürünlerinde kullanılması düşünülüyor.Tıpkı önceki sürümde olduğu gibi , SATA II de veri aktarımı incecik bir kabloya yapıyor ve jumper’la ayar yapmak gerekmiyor. Sisteme dahil edecek her bir SATA  aygıta sistemi tarafında kendiliğin tanınarak çalıştırabilecek.Serial ATA II ilk olarak sunucu ve ağ donanımlarında kullanılacak.

                -SATAII ile birlikte alternatif teknoloji olarak aynı bağlantı teknolojisi kullanılan SAS, yani Serial Attached SCSI SCSI üzerinde çalışıyor. İki SCSI portu içeren SAS, 8 metreye kadar bağlantı kablosu kullanılabiliyor ve böylece 128 adede kadar harici cihazla bağlantıyı sağlayabiliyor.SAS ile birlikte saniyede 3 Gbit veri transferi hedefleniyor. Yalnız bir denetçinin sadece tek bir SAS aygıtını kontrol edebildiği bu teknolojide, biden çok depolama aracının kullanılacağı zaman SATA Storage switch kullanmak gerekir.

                                                                              IDE DİSK YÖNETİMİ

                Sabit diskler veri depolamala hacmine göre bir veya daha fazla plakadan oluşur.

                Tüm manyetik plakaların alt ve üst taraflarında okuma yazma kafalarının eriştiği manyetik alanlar vardır.Bu kafalar bir motor tarafından konumlandırılır.Bir izden diğerine erişmek için geçen zamana ortalama erişim hızı denir.

                Okuma-yazma kafası ile plaka arasında mikron ile ölçüle bilen bir mesafe vardır.Manyetik plak ve okuma-yazma kafası arasındaki bu mesafe kafanın disk palakasına sürtünmesini ve Headcrash olarak adlandırılan veri kayıplarını önler.Kafalardan biri diske değdiğinde disk yüzeği kullanılamaz hale gelebilir.

                Sabit disklerin yazım plakaları fiziksel olarak izler, sektörler ve silindirler şeklinde biçimlendirilir.

                İzler dıştan başlayarak numaralandırılmış ve yoğunlaştırılmış dairelerdir.Merkezden aynı açıklıkta bulunan iz kümeleri silindir olarak adlandırılır.İzler içerisinde en fazla 512 Baytlık sabit veri kümeleri bulunduran sektörlere ayrılırlar.

                Diskler her işletim sistemi ile birlikte gelen fixed disk (FDISK) yazılımı ile bölümlenmesi ve biçimlenmesi gerekir.Oluşturulan her bölüm (Partition) biçimlendirilerek dosya sistemi (volume) oluşturulmuş olur.Disk üzerinde ki her partition bir kimlik numarası alır.Bu tanımlama numarası işletim sisteminin kendisine ait olmayan dosya sistemleri ile karışamamasını sağlar.İşletim sistemi bu alanara bakarak diski kullanıp kullanamayacağına karar verir. Tüm sabit disklerin başlangıcında bölüm bilgilerinin saklandığı tablolar yer alır.Bu alanda en fazla dört birincil sürücü alanı bulunmaktadır.Birincil sürücü için uzatılmış bölüm tanımlandıktan sonra alt kümeler oluşturulup bu kümelerin mantıksal (logical) sürücüler tanımlanması ile aşılır.Bu bölümlemelerin doğrumdan kullanımı ve adreslenmeleri  ve  işletim sisteminin atadığı mantıksal sürücü ismi ile bios tarafından yönlendirilir.Sürücünün bilgileri bios üzerinde 13Hex İnterruptuna (yazılım kesmesi) atanır.Bu işlem beraberinde bazı kısıtlamalar getirmektedir. Zira biosların gelişen arabirim teknolojisine göre güncellenmesi  gerekmektedir. Flaş (programlanabilir)bioslar için bu sorun bıos programının güncellenmesi ile aşılabilmekte iken flaş özelliği olmayan bıoslarda bu mümkün değildir.Bu nedenle aşağıda bıos kaynaklı kısıtlamalara dair açıklama yapma ihtiyacı hissettim.Bunlara geçmeden önce bazı deyim kısaltma ve sistematikler hakkında bilgi edinmemiz gerekmektedir:

                CLUSTER NEDİR? : Bir sektör üzerinde ki kayıtların tutulduğu bloklardır.Bir dosyanın kaydedildiği alan olarakda ifade edilebilir.Dosyalar tamamını doldurmasa bile bir clusteri işgal edebilirler.Bu durum yer kaybına neden olur.

                FAT (File Allocation Table )NEDİR?: Türkçe olarak dosya yerleşim tablosu demek olan bu bölüm disk üzerinde işletim sistemi tarafından kullanılacak verilerin depolandığı fiziksel dosya olarakta adlandırdığımız kümelerin kayıt bilgileridir.Bunu bir kitabın ‘ içindekiler’ bölümüne benzetebilirsiniz.Bu tablo iki kopya olarak tutulur.Birinin hasar görmesi durumunda diğeri yedeği geri alınarak kurtarma işlemi gerçekleştirilebilmesi amacı ile ikinci kopya vardır.

                FAT16 NEDİR?: MS-DOS 3.30 işletim sistemi ile birlikte kullanılmakta olan bu dosya sisteminde 16 bitlik bant genişliği ve fat kayıt boyutu vardır.Bu sistemde cluster bölümü 2-32 Kb. , cluster/sector sayısı ise 4-64 tür.Bu sistem 8.3 olarakta adlandırılır.Zira bu sistemde 8 karakterlik dosya ismi ve 3 karakterlik uzantı kısıtlaması vardır.

                VFAT NEDİR?: MS-Windows 95 işletim sistemi ile birlikte gelen bu kayıt sistemi fat16 ile aynı özellikleri taşımasına rağmen sadece 8 karakterden daha fazla dosya ismine izin veriyor olmasıdır.Uzun isimli dosya adları DOS altında ilk 6 harfinden sonra ~işareti ve devamında numara ile ifade edilirler.İsminin ilk 6 karakteri aynı olan dosyaların farklı numaralarla gösterilmesi ile bir birilerine karışaması engellenmiş olur.FAT16 ve VFAT sistemleri 2Gb. Diskler ile birlikte kullanılabilmektedir.Daha büyük disklerin mantıksal sürücülere bölünerek kullanılması zorunludur.

                FAT32 NEDİR?: MS-Windows 95 OSR-2 işletim sistemi ile birlikte kullanılmaya başlanmış olan bu dosya sisteminde 32bitlik bant genişliği ve fat kayıt boyutu vardır.Bu sistemde cluster bölümü 4-32 Kb ., cluster / sector sayısı ise 8-64 tür.

                Aşagıdaki tablo ile FAT dosya sistemine ait sınırları gösterilmiştir.

FAT’te CLUSTER SAYISINA BAĞLI SINIRLAR

TÜR                                                                      FAT16 ve VFAT                                 FAT32

FAT Kayıtının Boyutu                                     16 Bit                                                    32 Bit

Her bölümdeki max.Cluster sayısı           65.536                                                  268.435.456

Min. Cluster Boyutu                                      2 Kb                                                      4 Kb

Max. Cluster Boyutu                                     32Kb                                                     32Kb

Max Bölüm Büyüklüğü                                 2Gb                                                      2 Terrabyte(*)

(*) FAT32 2 Terrabyte disk üzerinde dosya sistemi oluşturabilmesine rağmen IDE arabiriminin 32 Gb ile sınırlı kalması bunu mümkün kılmamaktadır.

FAT16 Cluster yapısı

Bölüm Boyutu                                                  Cluster Boyutu                                 Sektör/Cluster sayısı

16-128Mb                                                          2 Kb                                                      4

128-256MB                                                        4Kb                                                       8

256-512Mb                                                        8Kb                                                       16

512-1024Mb                                                     16Kb                                                     32

1024-2148Mb                                                   32Kb                                                     64

FAT32 Cluster Yapısı

Bölüm Boyutu                                                  Cluster Boyutu                                 Sektör/Cluster Sayısı

512-8.190Mb                                                    4Kb                                                       8

8-16Gb                                                                8Kb                                                       16

16-32Gb                                                             16Kb                                                     32

32Gb ve  üstü                                                   32Kb                                                     64

CHS NEDİR?: Sabit disk ardeslemesinde veriye ulaşmak için kullanılan  3’lük kombinasyondur.Veri disk üzerinde silindir,kafa ve sektör üçlü adresi düzeninde kaydedilir ve okunur.Bu 504 Mb noktalık kapasiteli diskler için geçerlidir.

LBA NEDİR?: Logical Block Access (Mantıksal blok erişimi) yöntemidir.Fat yapılarını anlatırken disklerin adresleme yöntemlerinde uzatılmış bölüm üzerinde mantıksal disk bölümleri oluşturulduğunu anlatmıştık.Disk üzerinde Bios desteğine bağlı olarak sınır kapasitenin üzerindeki disk alanlarının mantıksal bölüm olarak adreslenir ve kullanılır.Bu sistemde kayıtlar CHS ile değil mantıksal küme adresleri ile işletilir

DMA NEDİR?: (Direct Memory Access- Doğrudan bellek erişimi) bellek içerisinde depolanmış verilere doğrudan erişimi destekleyen protokoldür.İşlemci ve tüm çevre birimleri verileri ram’den okurlar.Disk işlemlerinde de durum aynıdır.Diskten okunan veri RAM’de okular.Disk işlemlerinde de durum aynıdır.Diskten okunan veri ram’de depolanır ve işlemci bu alanda okuma yapar.DMA hızı veri yolu ile aynı hızda olduğunu belirttik, ancak açıklık kazanması açısından günümüz sistemlerinin PCI veri yolunu kullandığını bu veri yolunun hızınında 33 Mhz olduğunu belirtelim.

UDMA 33 ve UDMA 66 : Ultra DMA olarak adlandırılan bu bellek erişimi Günümüzde bant genişliği / hızı 33 Mhz ile 66 Mhz olmak üzere bellek alanından verinin işlemciye transferini gerçekleştiren erişim yöntemleridir.Veri transferinin PCI veri yolu üzerinden yapıldığını belirtmiştik,yine bu veri yolunun 33 Mhz hızında çalıştığını biliyoruz.O halde 33 Mhz normal gibi görünüyor.Öyle ise ultrasıda ne oluyor demeyin çünkü ISA ve EISA veri yolunun hızı 8.4 ile 12 Mhz arasında değişmektedir. ISA veri yoluna göre ultra oluyor yani…

İlk üretilen ana kartlarda ki UDMA 66 denetcisi biostan bağımsız çalışır.Daha açık anlatmak gerekirse UDMA 66 denetçisi kullanılan bilgisayarda bu denetçiye bağlı diski bios göremez.(SCSI’de olduğu gibi)

1850 Chip setleri ile birlikte UDMA 100 bu hız furyasının şuan ki son halkasıdır.

UDMA diskler konnetöre 80 kanallı kablo ile bağlandığı taktirde bu fırsatı kullanabilirler.Bu kablonun kullanılışı ise birax dikkat istemektedir.Biraz açalım  bu konuyu: Normal IDE kablosunda Maste yada Slave diskin takılı olduğu kablo konnektörü farketmezken, çoğu ana kartlarda UDMA kablo kullanıldığında master diski uc kısıma, Slave diskin orta kısıma takılması gerekmektedir.

PIO NEDİR?: (Proccesor Imput/Out put- işlemci giriş/çıkışı) Sabit diske okuma/yazma işlemlerini düzenleyn veri transfer metodudur.DMA hızı veri yolu hızı ile aynı olduğunu bir kez daha söyleyerek açıklamaya çalışalım.PIO, Vesa Local Bus (16 Bitlik veri yolu) üzerinden iletişim yapan denetleycilerin dma kullanarak diskten bilgi alış verişi yapması çok yavaş gerçekleştiğinden verinin ram’e oradan işlemciye gitmesi yerine doğrudan işlemciy gitmesi olarak açıklanabilir.

IDE DİSKLER İÇİN BIOS KAPASİTE SINIRLARI

                Bu aşamada bilinmesi gereken en önemli özellik disk ara biriminin destekleyeceği kapasitenin BIOS desteği ile sınırlı olmasıdır.BIOS  CHS adresleme metodu denilen (Cylindir/Head/ Sector) üçlü adresleme metodunun getirdiği 504 Mb sınırlamasıdır.Bu metot ile max. 1024 sislindir, 16 kafa ve 63 sektör adreslenebilmektedir.1994 yılından önce üretilen bioslarda bu sorunla karşılaşılmaktadır.Bu LBA ile aşılmıştır,Ancak FAT adresleme biçimi başka kısıtlamaları beraberinde getirmiştir.FAT16 sisteminde 2 Gb üzerinde diskler adreslenememekte olmasına rağmen fat32 ile bu sınırda aşılmıştır.2Gb sınırı Enhanced bioslardan kaynaklanmaktdır.İşletim sisteminiz Fat 32 desteğine sahip olsa bile bu tip bir bios kullanıyorsanız 2 Gb den daha büyük bir diski tanıtmanız mümkün olmayaktır.Bu bioslarda 4096 silindirin okunabilmesi bu sınırı getirir.(512X4096X16X63=2.016 Mb )

                EIDE denetleyicileri 8.4 Gb ile sınırlıdır.Bu nedenle günümüzde EIDE ara birimi sadece CDROM sürücülerinde bulunmaktadır.Bu gün IDE ara birimi 32 Gb kapasiteye kadar destek verebilmektedir.